Ομιλία για την Ακαδημία Πλάτωνος

Ομιλία για την Ακαδημία Πλάτωνος, από τον Μιχάλη Βασίλα, στην κοπή της πίτας 2019

Φωτό: Βασιλική Τάτση

Κυρίες και κύριοι, αγαπητά μέλη και φίλοι του Συλλόγου μας, αγαπητοί καλεσμένοι.

Σήμερα συναντηθήκαμε εδώ, για να κόψουμε την πίτα μας , να ανταλλάξουμε ευχές για το νέο έτος, για μια δημιουργική χρονιά, με πολλές και καλές εκδηλώσεις του Συλλόγου μας.

Εύχομαι υγεία και προσωπική ευτυχία στον καθένα.

Είμαστε χαρούμενοι που σήμερα βρίσκονται κοντά μας Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Αθηναίων και Κοινοτικοί Σύμβουλοι της 4^ης Δημοτικής Κοινότητας από διαφορετικές παρατάξεις.

Θέλουμε ο Σύλλογος να ενώνει^. να ενώνει τις διαφορετικές απόψεις, γιατί το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι οι διαφορές μεταξύ μας αλλά η ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ και η ΑΔΡΑΝΕΙΑ για τη λύση των προβλημάτων μας.

Δεν υπάρχει ούτε μια μελέτη για την ανάδειξη και ανάπτυξη της Ακαδημίας Πλάτωνος που να υλοποιείται. Η Ακαδημία Πλάτωνος ΔΕΝ είναι στο πρόγραμμα ανάπτυξης της Πολιτείας. Δυστυχώς.

Ο Σύλλογος μας μαζί με εσάς και άλλους Συλλόγους και φορείς θα προσπαθήσει, η Ακαδημία Πλάτωνος να βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Πολιτείας. Ενωμένοι και με συνεργασία είναι ο μόνος δρόμος που θα φέρει αποτελέσματα.

Θα σας αναφέρω δύο παραδείγματα:

Πριν από 2 ½ χρόνια καταθέσαμε πρόταση στη 4^η Δημοτική κοινότητα η 13^η Μαΐου να οριστεί και να γιορτάζεται ως ΗΜΕΡΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΠΛΑΤΩΝΟΣ από τον Δήμο με εκδηλώσεις ιστορικού, φιλοσοφικού, πολιτιστικού περιεχομένου. ΕΝΩΤΙΚΑ όλοι οι κοινοτικοί σύμβουλοι της 4^ης Δ.Κ την υπερψήφισαν και ΜΠΡΑΒΟ τους. Όμως ακόμα περιμένουμε να περάσει από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αθηναίων.

Κύριοι Δημοτικοί Σύμβουλοι στηριζόμαστε σε ΣΑΣ, να μας βοηθήσετε.

Η πλατεία που είναι κοντά μας από εδώ, Μοναστηρίου και Τηλεφάνους, όπου υπάρχει και η προτομή του Πλάτωνα, είναι ΑΝΩΝΥΜΗ , δεν έχει όνομα. Καταθέσαμε πρόταση στην 4^η Δ.Κ να ονομαστεί Πλατεία Πλάτωνος. Υπερψηφίστηκε από όλους τους κοινοτικούς συμβούλους όμως ακόμα περιμένουμε να προχωρήσει η ονοματοδοσία από τις αρμόδιες υπηρεσίες.  Η πλατεία χρειάζεται ανάπλαση, έχοντας στο μυαλό μας τον “Κήπο του Πλάτωνα”.

Ξεκινώντας την ομιλία μου, θέλω να ευχαριστήσω τον Βασίλη Γκούμα που μας παραχώρησε αυτόν τον όμορφο χώρο, έναν χώρο της τέχνης και του πολιτισμού. Κάθε μέρα δεκάδες μαθητών έρχονται εδώ για να γνωρίσουν την τέχνη της αγγειοπλαστικής, της κεραμικής, της υφαντικής, των ψηφιδωτών. Για να γνωρίσουν την Ιστορία, τον πολιτισμό μας.

Εμείς στο Σύλλογο  έχουμε μια φράση, ένα ρητό που λέει ότι “ Όσο πιο πολύ γνωρίζουμε την Ιστορία της Ακαδημίας Πλάτωνος τόσο περισσότερο την αγαπάμε , τη σεβόμαστε και φροντίζουμε για αυτήν ”

Σκοπός του συλλόγου μας είναι η ΑΝΑΔΕΙΞΗ της ιστορίας της Ακαδημίας Πλάτωνος και η ΑΝΑΠΤΥΞΗ της σύμφωνα με την ιστορία της.

Σε αυτόν τον τόπο, ιδρύθηκε το πρώτο Γυμνάσιο  της αρχαίας Αθήνας τον 6^ο π.Χ και λειτούργησε πάνω από 1.000 χρόνια.

Το 387 π.Χ ο Πλάτων ίδρυσε την Πλατωνική Ακαδημία, την πρώτη Ακαδημία του κόσμου και έγινε πρότυπο για όλες τις Ακαδημίες , λειτούργησε εδώ για 300 χρόνια.

Το Άλσος της Ακαδήμειας ήταν ένας πνευματικός, μορφωτικός, εκπαιδευτικός χώρος όπου νέοι, μαθητές και φιλόσοφοι από πολλές φιλοσοφικές σχολές , συζητούσαν, ερευνούσαν, μορφώνονταν.

Η Ακαδημία Πλάτωνος, η μήτρα του δυτικού Πολιτισμού, ένας τόπος που πρέπει να αναδειχθεί , ως ένα μνημείο Παγκόσμιας Πολιτισμικής Κληρονομιάς  και το Άλσος , ως ένα Άλσος της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας, όπου θα αναδεικνύονται πανανθρώπινες αξίες, η Αθηναϊκή Δημοκρατία, ο ελληνικός πολιτισμός, η φιλοσοφία.

Ίσως κάποιος να ρωτήσει και πολύ σωστά, τι κάνατε εσείς για την ανάδειξη της ιστορίας της Ακαδημίας Πλάτωνος;

Στα 5 χρόνια παρουσίας  της ομάδας ΗΕΚΑΔΕΜΕΙΑ και του συλλόγου σήμερα, πραγματοποιήσαμε πλήθος ιστορικών, φιλοσοφικών, πολιτιστικών εκδηλώσεων. Οι κυριότερες ήταν οι εξής:

1)      Παρουσιάστηκε σε διάφορους χώρους η Ιστορία της Ακαδημίας Πλάτωνος. Πραγματικά, πάνω από 10 πολίτες διαβάσαμε την ιστορία της Ακαδημίας Πλάτωνος συμβολικά γιατί πιστεύω ότι η ιστορία μας αφορά όλους.

2)      Καθιερώθηκε η 13^η Μαΐου ως ΗΜΕΡΑ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΠΛΑΤΩΝΟΣ και εορτάζεται αυτή με την διοργάνωση ενός πολιτιστικού διημέρου. Δε μείναμε στα χαρτιά^. αλλά με τις μικρές δυνάμεις μας και την εθελοντική προσφορά προχωρήσαμε.

3)      Διοργανώνεται κάθε χρόνο περίπατος με ιστορικές αναφορές από την Ακαδημία Πλάτωνος στον Λόφο της Ακρόπολης με την ονομασία Στον Δρόμο της Λαμπαδηδρομίας.

4)      Περιηγήσεις ιστορικού περιεχομένου στο άλσος της Ακαδημίας Πλάτωνος, στο λόφο του Ιππείου Κολωνού, στο Δημόσιο Σήμα και στον Κεραμεικό.

5)      Διαλέξεις φιλοσοφικού περιεχομένου εντός και περί του άλσους της Ακαδημίας Πλάτωνος.

6)      Παρουσιάστηκε με θεατρικό αναλόγιο η “Απολογία του Σωκράτη” και το “Οδοιπορικό στην ΗΕΚΑΔΕΜΕΙΑ”.

7)      Πραγματοποιήθηκαν επιμορφωτικές επισκέψεις στην  Ακρόπολη, στην Αρχαία Αγορά, στην Πνύκα, στο Λόφο Φιλοπάππου, στην Ελευσίνα, στους Στύλους Ολυμπίου Διός, στην παριλίσσια περιοχή, στο Ψηφιακό Μουσείο Ακαδημίας Πλάτωνος και στον Βοτανικό Κήπο.

8)      Ζητήσαμε από την Βιβλιοθήκη της Βουλής , στο τμήμα της που στεγάζεται στο Καπνεργοστάσιο να αναλάβει πρωτοβουλία για την ίδρυση της βιβλιοθήκης της Ακαδημίας Πλάτωνος. Προχώρησε^. θα κάνουν έναν ηλεκτρονικό κατάλογο με τα βιβλία που αφορούν την Ακαδημία Πλάτωνος κα θα υποδεικνύουν σε ποια βιβλιοθήκη βρίσκονται. Είναι μια αρχή.

9)      Παρουσιάσαμε 18 προτάσεις για την ΑΝΑΔΕΙΞΗ και ΑΝΑΠΤΥΞΗ της Ακαδημίας Πλάτωνος.    https://hekademeia.blogspot.com/2019/02/blog-post_11.html

Κυρίες και κύριοι,

Θα ήθελα να τονίσω την σημασία που έχει ο τόπος της Ακαδημίας Πλάτωνος ως ένα ΜΝΗΜΕΙΟ Ιστορικής Μνήμης παγκόσμιας σημασίας.

Η Ακαδημία Πλάτωνος είναι μια περιοχή με συγκεκριμένες πολιτισμικές αξίες, και αυτός ο τόπος σήμερα αναζητά τα όριά του που να τον τιμούν , ως τόπο παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς.

Το πνεύμα αυτού του τόπου, όπως το αποκαλούν οι αρχιτέκτονες genius loci , είναι συγκεκριμένο, αναγνωρίσιμο και χειροπιαστό. Αντιπροσωπεύει τη φυσιογνωμία και τις ενσωματωμένες αξίες του τόπου, όπου είναι κάτι πολύ περισσότερο από τα υλικά στοιχεία που το αποτελούν και για το λόγο αυτό, πριν από οποιαδήποτε αρχιτεκτονική ή πολεοδομική επέμβαση, δεν πρέπει να σκεφτόμαστε μόνο τι θέλουμε να κάνουμε εμείς σ’ αυτό το τόπο αλλά παράλληλα και τι θα ήθελε αυτός ο τόπος να γίνει.   

Για κάθε σχέδιο ανάπτυξης πρέπει να γίνει διάλογος  όχι μεταξύ των ανθρώπων, αλλά συνομιλία μεταξύ των ανθρώπων με το ζήτημα, αυτό που στον διάλογο “Σοφιστής” ο Σωκράτης ονομάζει  “διαλεκτόν”. Δηλαδή τα συνδιαλεγόμενα μέρη είναι   το “διαλεκτόν” και οι άνθρωποι, όχι οι άνθρωποι μεταξύ τους.

Ο διάλογος με θέμα την Ακαδημία Πλάτωνος δεν αφορά μόνο την μεταξύ μας συμφωνία , συναίνεση ή συμβιβασμό σχετικά με το χώρο, αλλά εάν θεωρήσουμε την Ακαδημία Πλάτωνος , την ιστορική μνήμη της, ως το “διαλεκτόν” αυτού του διαλόγου , τότε ο συγκεκριμένος τόπος βάζει τα δικά του όρια ανοχής, συμβατότητας για το τι μπορεί να γίνει και τι όχι.

Η Ακαδημία Πλάτωνος κατέχει σε μεγάλο βαθμό σχεδόν όλες τις αξίες που έχουν τα μνημεία, δηλαδή:

1)      Συγκινησιακές (θαυμασμός, ιστορική συνέχεια, πνευματική και συμβολική ιερότητα)

2)      Πολιτιστικές (ιστορική αξία, αρχαιολογική αξία, αξία συμβόλου)

3)      Χρηστικές (λειτουργική, κοινωνική)

Και μόνο με αυτές τις αξίες η Ακαδημία Πλάτωνος θα ήταν από τους πλέον κατάλληλους τόπους για χαρακτηρισμό ως  ”Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς ”.

Εμείς, ως σύλλογος, έχοντες ως οδηγό την Ιστορική Μνήμη της Ακαδημίας Πλάτωνος ζητάμε:

1)      Από την Πολιτεία: (υπουργείο Πολιτισμού, υπουργείο Παιδείας, Ακαδημία Αθηνών, Δήμο Αθηναίων) να συνεργαστούν και να φτιάξουν ένα ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ για την ΑΝΑΔΕΙΞΗ   ως τόπου Ιστορικής Μνήμης και την ΑΝΑΠΤΥΞΗ της βασισμένη στη λαμπρή ιστορία της.

-          Να κηρυχθεί από την UNESCO το άλσος της Ακαδημίας Πλάτωνος σε μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

-          Το άλσος της Ακαδημίας Πλάτωνος να είναι και άλσος της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας.

-          Να επαναλειτουργήσει η Πλατωνική Ακαδημία ως Κοινή Ακαδημία των Εθνών.

Έχουμε 18 προτάσεις. Δε θα αναφερθώ λεπτομερώς σε αυτές. Όποιος θέλει μπορούμε να τις δώσουμε, να τις συζητήσουμε. Είναι αναρτημένες και στο blog του Πολιτιστικού Συλλόγου στην διεύθυνση hekademeia.blogspot.com.

Για την υλοποίηση αυτών των προτάσεων θα χρειαστεί πολιτική βούληση, χρόνο και αρκετά χρήματα. Γι’ αυτό προτείνουμε μια δέσμη προτάσεων που μπορούν να υλοποιηθούν γρήγορα, ως το πρώτο βήμα για την αναβάθμιση του άλσους.

  Α)1. Το άλσος να είναι καθαρό, ασφαλές και προστατευμένο.  Να υπάρξει φύλαξη από ειδικό φύλακα για τους αρχαιολογικούς χώρους (υπάρχει στο Δημόσιο ΙΕΚ Ακαδημίας Πλάτωνος τμήμα Φύλακας Μουσείων και Αρχαιολογικών Χώρων).

ΟΧΙ στα αυτοκίνητα, στα μηχανάκια, στα ναρκωτικά, στους βανδαλισμούς.

   2. Να τοποθετηθούν μπάρες στις εισόδους του άλσους.

   3. Να καταργηθούν τα τμήματα των δρόμων που χωρίζουν το άλσος σε 3 μέρη και

       να γίνει ένα ενιαίο άλσος.

Β)1.Να προστεθούν επιγραφές αρχαιολογικού και ιστορικού περιεχομένου που να πληροφορούν τους επισκέπτες για την μεγάλη ιστορία της , ως ένα άλσος της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, ως ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς π.χ επιγραφές ενημέρωσης για το αρχαίο γυμνάσιο, για την πλατωνική ακαδημία, για το άλσος ως τόπο εκπαίδευσης και μόρφωσης των νέων.

    2. Να στηθούν αγάλματα του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη εντός του άλσους.

Γ) Να γίνονται εκδηλώσεις φιλοσοφικού, ιστορικού και πολιτιστικού περιεχομένου όλο το χρόνο από τον Δήμο, την Ακαδημία Αθηνών, τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.  

Εμείς ως σύλλογος θα προσπαθήσουμε για αυτά^. Θα συνεργαστούμε με όποιον φορέα , υπουργείο πολιτισμού, δήμο, αρχαιολογική υπηρεσία, δημοτικές παρατάξεις, συλλόγους κ.α μας το ζητήσουν.

ΘΕΛΟΥΜΕ τη συνεργασία και ζητάμε τη στήριξη της Πολιτείας και των πολιτών στο Σύλλογό μας.

Σας ευχαριστώ.